Blog: Valpreventie
Valincidenten zijn een veelvoorkomend probleem, vooral bij ouderen, en kunnen leiden tot verwondingen als fracturen en hoofdletsel. Gelukkig zijn er verschillende manieren waarop de kans op valincidenten verkleind en eventueel voorkomen kunnen worden. Fysiotherapie kan hierbij een cruciale rol spelen. In deze blog vertellen we over hoe wij als geriatrie fysiotherapeuten kunnen bijdragen aan valpreventie en wat je kunt doen om jouw balans en stabiliteit te verbeteren.
Risicofactoren voor vallen
Vallen is een complex probleem met veel mogelijke onderliggende oorzaken. Bij ouderen speelt hier vaak zelfs een combinatie van verschillende factoren een rol:
- Verlies van spierkracht – Naarmate we ouder worden neemt de spiermassa en kracht af, wat stabiliteit en balans beïnvloedt
- Verlies van proprioceptie – Proprioceptie is het vermogen om de positie van je lichaam ten opzichte van de ruimte te voelen zonder te kijken. Verlies van proprioceptie kan ervoor zorgen dat je moeilijker in staat bent om snel te reageren op veranderingen in je houding.
- Verminderde balans – Verminderde balans kan te maken hebben met verminderde spierkracht, verminderde coördinatie of neurologische aandoeningen.
- Visuele problemen – Slecht zien kan het moeilijk maken om dingen op de grond of veranderingen in de omgeving waar te nemen.
- Medicatie – Sommige medicijnen kunnen bijwerkingen hebben als duizeligheid, wat het risico op vallen vergroot.
Dit zijn slechts enkele van de oorzaken. Andere mogelijke oorzaken worden doorgenomen en onderzocht bij een eventuele afspraak.
Hoe kan onze fysiotherapeut helpen bij valpreventie?
Binnen Fysio-Actief zijn er meerdere mogelijkheden. Zo is er de optie om deel te nemen aan de valpreventiecursus ‘Ik Sta Sterk’, die we hieronder gaan toelichten. Ook 1 op 1 begeleiding is mogelijk. Tijdens deze individuele begeleiding kunnen verschillende soorten oefeningen worden gedaan om het risico op vallen te verkleinen.
- Balans- en coördinatietrainingen – Hierbij wordt zowel statische als dynamische balans getraind. Hierbij kan gedacht worden aan oefeningen waarbij je bijvoorbeeld op één been staat of waarbij je van de ene naar de andere voet verplaatst. Verbeteren van de coördinatie kan helpen om sneller en adequater te reageren op veranderingen in je houding, waardoor je minder snel valt.
- Versterken van spieren – Sterkere spieren zorgen voor een betere stabiliteit en ondersteuning van het lichaam. Krachttraining zal op maat worden samengesteld en gericht zijn op versterken van de benen, buik- en rugspieren en de armen. Zo zullen sterkere buik- en rugspieren meer controle en balans bieden, waardoor de kans op een val verkleint.
- Verbeteren van proprioceptie – Door oefeningen te doen die gericht zijn op verbeteren van proprioceptie kunnen de hersenen uiteindelijk beter communiceren met het lichaam en je sneller laten reageren op een balansverstoring. Hierbij kan je denken aan het uitvoeren van balans- of stabilisatieoefeningen op een oneffen oppervlak.
- Informeren en adviseren – Er zal niet alleen gewerkt worden aan fysieke kracht en balans, maar ook advies worden gegeven over hoe de leefomgeving veiliger gemaakt kan worden. Hierbij kan je denken aan verwijderen van obstakels als kleedjes en snoertjes, maar ook verbeteren van verlichting of gebruik van hulpmiddelen.
Ik Sta Sterk
Ik Sta Sterk is een valpreventieprogramma gericht op zelfstandig wonende ouderen van 65 jaar en ouder met een verhoogd valrisico of angst om te vallen. Hierbij wordt voorlichting gecombineerd met beweegoefeningen om de kans op vallen te verkleinen.
Het doel van Ik Sta Sterk is het voorkomen van valongevallen door bewustwording van risicofactoren en balans, conditie en zelfvertrouwen te verbeteren. Het programma bestaat uit:
- Informatiebijeenkomst: 1,5 uur
- Cursusbijeenkomsten: drie sessies van 2 uur per week
- Trainingsbijeenkomsten: tien weken lang, twee keer per week een training van 1 uur
- Functionele testen: twee keer 1 uur, aan het begin en aan het eind van het programma. Dit wordt geïntegreerd tijdens de trainingsbijeenkomsten.
Tijdens de cursusbijeenkomsten wordt informatie gegeven over bewegen, evenwicht, valrisico en factoren die het valrisico beïnvloeden. Tijdens de trainingsbijeenkomsten worden oefeningen gedaan op basis van tai chi. Deze zijn gericht op verbeteren van fitheid, evenwicht en spierkracht.
Momenteel wordt dit programma vanuit Fysio-Actief alleen aangeboden in Sneek. Deelname wordt vergoed door de gemeente Súdwest-Fryslân, waardoor er voor u als deelnemer geen kosten aan verbonden zijn.
Geïnteresseerd?
Valpreventie is belangrijk voor behouden van een goede gezondheid en kwaliteit van leven, vooral naarmate we ouder worden. Hierin kunnen wij als fysiotherapeut en sporttrainers een belangrijke rol spelen om vallen te voorkomen door verbeteren van spierkracht, balans, coördinatie en proprioceptie. Voor meer informatie over onze valpreventie programma’s kunt u contact opnemen met onze geriatrie fysiotherapeuten. Neem contact met ons op.
Heeft u interesse in deelname aan de valpreventie ‘Ik Sta Sterk’, dan kunt u contact opnemen met 0515 43 43 55. U wordt dan op de interesselijst geplaatst en ontvangt meer informatie zodra bekend is wanneer de volgende cursus start.
