3 januari, kerstdiners en oliebollen weer achter de rug. Tijd voor een nieuw onderwerp in de blog: lage rugpijn bij ouderen. Lage rugpijn komt namelijk erg veel voor, het is één van de aandoeningen die het meeste voorkomt bij ouderen samen met COPD, diabetes en artrose. Lange tijd zagen we deze rugklachten puur als verslechtering van de rug, maar tegenwoordig weten we dat er veel meer facetten een rol spelen bij lage rugpijn bij ouderen. Denk hierbij aan biologische, psychologische, cognitieve en sociale invloeden. Lees hieronder meer over dit onderwerp en wat wij als fysiotherapeut voor u kunnen betekenen.
Biologische veroudering
Met veroudering verandert er van alles in het lichaam. Twee belangrijke systemen die veranderen tijdens het ouder worden zijn het pijnsysteem (zenuwen, sensoren en hersenen) en het spiersysteem. Het pijnsysteem is een complex systeem. De veranderingen in het pijnsysteem hebben invloed op hoe en hoe snel ouderen pijn waarnemen en verwerken. Ook hebben ouderen een verminderd vermogen om pijn te remmen. Daarnaast geeft langdurige pijn een andere reactie vanuit het pijnsysteem. Deze reactie is niet gerelateerd aan specifieke blessure, maar wijder verspreid.
Ook het spiersysteem verandert. De spiermassa en spierkracht neemt af naarmate we ouder worden. Daarnaast neemt het vet in de spieren toe. Dit gebeurt ook in de rugspieren en kan een negatief effect hebben op stabiliteit, kracht en pijn in de rug. Door rugklachten gaat iemand vaak minder bewegen, wat ook weer effect heeft op afname van de spierkracht.
Psychologische invloeden
Belangrijke psychologische invloeden op lage rugpijn zijn het catastroferen van pijn en pijn gerelateerde angst, depressieve symptomen en “self-efficacy” (vertrouwen in eigen kunnen). Bij het catastroferen van pijn wordt een dreigende pijnlijke ervaring vaak overdacht, uitvergroot en het geeft een gevoel van hulpeloosheid. Daarnaast kan catastoferen van pijn zorgen voor inactiviteit, omdat iemand bang is om bij beweging meer pijn te ontwikkelen. Er lijkt een relatie te zijn tussen depressie en lage rugpijn, dus wanneer er lage rugpijn aanwezig is, er vaker een depressie voorkomt. Hierbij is nog niet helemaal duidelijk wat het kip is en wat het ei. “Self-efficacy” kan een positief effect hebben op lage rugpijn. Wanneer iemand meer vertrouwen heeft in het doen van activiteiten, zal de lage rugpijn afnemen.
Cognitieve invloeden
Langdurige pijn lijkt invloed te hebben op de cognitie. Voornamelijk het geheugen lijkt af te nemen bij chronische pijn.
Sociale invloeden
Uit onderzoek blijkt dat een positieve patiënt-therapeut relatie een verbetering kan geven van langdurige lage rugklachten.
Wat kunnen wij als fysiotherapeut voor u betekenen?
Uit al deze onderzoeken blijkt dat lage rugpijn bij ouderen vanuit een breder perspectief bekeken moet worden. Wij als fysiotherapeut proberen in ons onderzoek en behandeling dus niet alleen te kijken naar de lokale plek waar de pijn zit, maar ook naar hoe u denkt over de klachten, of u voldoende beweegt of de kracht verminderd is en hoe de sociale omgeving is.
Herkent u deze klachten? U kunt een afspraak maken via info@fysio-actief.nl of 0515-434355
Door: Joan Slagter, Geriatriefysiotherapeut i.o.
Bronnen: Paradigm Shift in Geriatric Low Back Pain Management: Integrating Influences, Experiences, and Consequences, Simon C.B., Hicks G.E., 2018
